BREEAM

Certificering

BREEAM-NL is de nederlandse variant voor het uit Engeland afkomstige BREEAM. Met toetsmethodes gericht op verschillende gebouwsoorten (woningen, kantoren, etc.) en alle credits omschreven naar Nederlandse of Europese regelgeving, ontwikkelt BREEAM-NL zich als een zeer populaire duurzaamheidmethode voor Nederlandse partijen. In negen categorieën wordt de duurzaamheid van een gebouw getoetst. Door de brede scope heeft BREEAM-NL zijn invloed op alle fases van een bouw en hebben alle betrokken partijen, van opdrachtgever tot onderaannemer en eindgebruiker, hun input moeten leveren om de beoogde score te behalen. 

Bespoke-traject

De standaard beoordelingsrichtlijn van BREEAM-NL biedt geen mogelijkheid om ziekenhuizen te certificeren. Samen met de Dutch Green Building Council (DGBC) is een bespoke-traject gestart waarbij een opmaat gemaakte beoordelingsrichtlijn is  opgesteld voor het HagaZiekenhuis.

BREEAM-NL Categorie:

• Management: 13,3%
• Gezondheid: 7,7%
• Energie: 11,0%
• Transport: 8,4%
• Water: 4,7%
• Materialen: 6,7%
• Afval: 6,4%
• Landgebruik en Ecologie: 7,3%
• Vervuiling: 6,7%

Casestudy BREEAM-NL

De nieuwbouw voor het HagaZiekenhuis is zeer compact ontworpen met 2 atria. Hierdoor dringt het licht diep het ziekenhuis in. Grote raampartijen aan de buitenzijde met gekleurde borstweringselementen zijn verder kenmerkend. Wat betreft Installaties vindt de nieuwbouw aansluiting bij het bestaande ziekenhuis waardoor efficiëntie ontstaat in voorzieningen en energieconcepten. Veel groen in het ziekenhuis samen met de tuin, waarin een grote vijver komt, zorgen voor een goede zorgomgeving.

Brutovloeroppervlak in m² (NEN 2580);
35.608 m2

Totaal terrein oppervlak van de locatie in m2; 
59.000 m2

Vloeroppervlakken naar functie en hun afmetingen (NEN 2580); 
Radiologie: 121 m2
Ronald McDonald-huis: 592 m2
Dagverpleging: 2548 m2
Geboortehotel: 532 m2
OK-complex: 3615 m2
Verkeersruimte/schachten: 7262 m2
Techniek: 3244 m2
Jutters: 453 m2
Neonatologie/verloskunde: 2321 m2
Verhuurbaar: 270 m2 
Parkeergarage: 8640 m2
Overige: 1427 m2
Juliana Kinderziekenhuis: 1550 m2
Fysio: 1000 m2

Verwacht energiegebruik in kWh/m² BVO; 
26kW/m2 BVO

Verwacht verbruik van fossiele brandstoffen in kWh/m² BVO; 
5,5 kWh/m2 BVO

Verwacht verbruik van duurzame energiebronnen in kWh/m² BVO; 
9,28 kWh/m2 BVO

Verwacht waterverbruik m³/dag;
117 m3

Verwacht % van het waterverbruik dat wordt betrokken via hemelwater of grijs water;
3% (voorkomend uit hygiene-eisen)

De tijdens het bouwproces ondernomen stappen ter reductie van de impact op het milieu, 
Tijdens de bouw is veel aandacht besteed aan het beperken van de  overlast voor de omgeving; het operationele HagaZiekenhuis.  Daarom is er een introductiefilm gemaakt voor alle bouwvakkers. Daarnaast is er gekozen voor een fundatie op staal, wat scheelt in materiaal en tevens zorgt voor minder overlast. Om de impact op het milieu tijdens de bouw te reduceren zijn er diverse maatregelen getroffen. Zo is de bouwkeet (tijdelijke huisvesting voor het gehele projectteam) goed geïsoleerd en voorzien van dubbelglas.  De verlichting is voorzien van bewegingssensoren en de verwarming werkt op klokthermostaten. Om de watervraag te beperken zijn er urinoirs aanwezig. Daarnaast zijn er de tools aanwezig om kleine olielekkages zelf op te lossen en gebruiken we een sproeisysteem om de bouw (en haar omgeving) stofvrij te houden. 

Ambities, planvorming 

Het HagaZiekenhuis had de ambitie te streven naar een 3-sterren certificering (very good) om de maatschappelijk verantwoorde positie van het ziekenhuis te onderstrepen. In de aanbestedingsfase is hierbij aangegeven welke credits men belangrijk vond. Als consortium waren wij van mening deze een tree hoger te kunnen tillen. Tijdens de aanbesteding is geïnventariseerd welke credits haalbaar zijn om zo een hogere ambitie mogelijk te maken.  In een regulier overleg tussen opdrachtgever en opdrachtnemer werd de huidige stand, planning en plannen besproken.

Technische oplossingen 
De luchtbehandelingsystemen zijn uitgevoerd met een hoogrendement warmteterugwinning. Het soort warmteterugwinning is afhankelijk van de functie van het desbetreffende verzorgingsgebied. Veiligheid en hygiëne blijven gewaarborgd.

Het atrium is voorzien van een gecombineerde vloerverwarming/koeling, op de begane grond en op de verdiepingen. Het atrium heeft mechanische ventilatie; zo wordt op duurzame wijze een goed binnenklimaat gerealiseerd en blijft de beleving van een buitenruimte gewaarborgd.

De verlichting is uitgevoerd met energiezuinige lampen met zoveel mogelijk LED-verlichting. Lampen die meer dan 18 uur per dag branden worden in principe uitgevoerd in LED. Wanneer de kwaliteit van de LED-verlichting onvoldoende bleek hebben wij deze toepassing uitgesteld. Een levenscyclus analyse vertelt ons of een LED-oplossing het meest ideaal is.

Proces, organisatie 
Vanuit een gedeelde expertrol hebben wij de ontwerpverantwoordelijke BREEAM-zaken geïmplementeerd.

Kosten/baten 
De kosten die komen kijken bij het uitwerken van de BREEAM-vereisten zijn hoog. Er zijn diverse partijen ingeschakeld voor het opstellen van documenten waarmee wordt onderzocht en/of aangetoond dat er aan bepaalde eisen wordt voldaan. Deze advieskosten komen samen neer op circa €75.000. Ook technische oplossingen ten behoeve van BREEAM kosten soms meer dan de gangbare oplossingen. 

Op plekken in het ziekenhuis waar de verlichting nagenoeg constant brandt is er gekozen om LED-verlichting toe te passen. Deze LED-armaturen zijn gemiddeld ongeveer 75% duurder dan normale armaturen. Na circa 5 jaar is deze investering terugverdiend, daarna gaan ze geld opleveren. De winst bij dit type verlichting zit in het lagere energieverbruik en de langere levensduur. 

Er zijn nog meer duurzame maatregelen toegepast welke kostenverhogend werkten, hiervan moet de duurzaamheid zich in de praktijk echter nog bewijzen gezien de toepassing in een ziekenhuis. Voorbeelden hiervan zijn waterbesparende douches, kranen en toiletten met spoelonderbreker. Voor deze toepassing geld dat het resultaat afhankelijk van het gebruik. Deze laaste maatregelen reduceren het gemiddelde waterverbruik met 10%, maar het totale verbruik hiervan is op het hele ziekenhuis relatief klein. 

Tips voor volgend project 
Voor een soepel proces is het van belang de verantwoordelijkheid voor BREEAM te delen. Alle partijen, van opdrachtgever tot onderaannemer en eindgebruiker, hebben met BREEAM te maken en moeten informatie aanleveren of meedenken. Het is van belang hier vroeg mee te beginnen en de status moet geregeld doorgesproken met de betrokken partijen.